Mówi się, że Ryga to wielkie muzeum secesji na wolnym powietrzu. Czy rzeczywiście tak jest? Owszem, jest tu mnóstwo architektury z przełomu wieków, ale nazywanie jej secesyjną jest chyba dużym nadużyciem. Łotewscy autorzy opracowań dzielą ją na grupy i znajdują dla tych grup różne określenia: a to secesja eklektyczna, a to secesja racjonalna (klasycyzująca), a to narodowy romantyzm.

Ogólnie rzecz ujmując, jest to architektura o tradycyjnych bryłach, z tradycyjnym układem okien i ornamentów. To, że są to ornamenty secesyjne, można rozpoznać jedynie z bliska - z daleka są łudząco podobne do dekoracji historyzujących. W szczególności dotyczy to najważniejszych obiektów ryskiej secesji (nb. zwanej tu jugendstils, co wskazuje na długotrwałe związki miasta z Niemcami - choć akurat na przełomie wieków było to miasto rosyjskie), których autorem jest Michaił Eisenstein, rosyjski architekt urodzony w Petersburgu, z pochodzenia niemiecki Żyd, który po rewolucji bolszewickiej opuścił Rosję, ojciec jak na ironię radzieckiego reżysera Siergieja Eisensteina.

Główne cechy tej architektury to monumentalizm i nadmiar. Nigdzie nie widzieliśmy takiego nagromadzenia dekoracji. W szczególności twarzy. Często są to twarze ogromnych rozmiarów, z przerażonymi lub pustymi oczami oraz ekspresyjnie otwartymi do krzyku ustami.

Dekoracje są wysokiej jakości artystycznej i gdyby nie było ich tak dużo i gdyby nie były tak bezładnie ze sobą posklejane, mogłyby być pełne wdzięku. Da się wyłuskać trochę takich.

Część obiektów secesyjnych w Rydze związana jest z ruchem narodowym przełomu wieków i poszukiwaniem stylu narodowego, część wykazuje wpływy fińskie. I te są najciekawsze. Może dzięki rysowi indywidualizmu.

Ostatnio otwarto w Rydze, zapewne w związku z przynależnością do Réseau Art Nouveau Network (organizacji zrzeszającej miasta secesyjne), ryskie muzeum secesji. Są to trzy pokoje bardzo atrakcyjnie odrestaurowane, tak zresztą jak i klatka schodowa budynku, w którym się mieszczą. Muzeum pełni także rolę centrum informacyjnego, a na jego stronie www można znaleźć wiele informacji na temat secesji w Rydze, łącznie z dokładnie wytyczonymi trasami zwiedzania miasta. Dostępna po łotewsku.