Secesja w Trzebiechowie

W Trzebiechowie w latach 1903-1905 powstało z inicjatywy księżnej Marii Alexandriny Reuss sanatorium "fizjoterapeutyczno-dietetyczne", zaprojektowane w malowniczym stylu historyzującym przez architekta z Zwickau Maxa Schündlera. Przebywający w tym czasie na weimarskim dworze księcia von Sachsen-Weimar-Eisenach jako ekspert w sprawach sztuk pięknych Henry van de Velde został poproszony o zaprojektowanie wnętrz. Nie wspomniał o tym fakcie w swojej autobiografii, może dlatego że nie był to z jego punktu widzenia projekt istotny, bo niecałościowy, wykonany w zastanej już architekturze.

Wnętrza trzebiechowskie, ukryte po wojnie przed wzrokiem osób z zewnątrz (było tu sanatorium, a potem dom pomocy społecznej), zachowały się w dużej mierze do dzisiaj, co nie jest takie częste w przypadku innych realizacji van de Veldego, które częściowo są rekonstrukcjami. W trzebiechowskim sanatorium zrekonstruowano na podstawie zdjęcia jedynie wystrój jadalni. Namalowane na jej suficie żebra przypominają belkowany sufit w zaprojektowanej przez van de Veldego willi Esche w Chemnitz. Autentyczne są ciemnoczerwone podłogi z lastryka (zapewne ostatni krzyk mody w tamtych czasach), wydobyta spod warstw farby odważna kolorystyka pomieszczeń oraz ornamenty szablonowe na ścianach.

Klatka schodowa w tzw. domu lekarza jest bardzo podobna do tej z willi Esche, natomiast ta w budynku głównym ma balustradę wycinaną w niepowtarzalne łezkowate wzory.

Piękna secesyjna stolarka drzwi jest inna na każdej kondygnacji. Najpiękniejsze są drzwi wejściowe do holu domu lekarza - bliźniaczo podobne do drzwi w holu Archiwum Nietzschego w Weimarze.

Częste zarówno w realizacjach van de Veldego, jak i w ogóle w architekturze secesyjnej przeszklenia pojawiają się także w sanatorium w Trzebiechowie.

O istnieniu wnętrz van de Veldego w Trzebiechowie dowiedziano się dopiero w 2003 roku dzięki p. Erwinowi Bockhorn-von der Bank, wnukowi dr. Curta Schelenza, który był ordynatorem sanatorium w latach 1920-1945.