Powrót do strony głównej

Secesyjny Wrocław

(Wrocław był od połowy XVIII do końca XIX wieku częścią Prus, a następnie - do 1945 roku - częścią państwa niemieckiego. Ok. 1900 roku było to więc miasto niemieckie. Nazywało się wtedy Breslau.)


Wrocławska secesja to w dużej mierze budynki użyteczności publicznej, wznoszone z rozmachem według zachodnioeuropejskich wzorców. Na terenie Wrocławia działało wielu berlińskich architektów, dlatego są to wzorce głównie berlińskie. Królują nowoczesne szkieletowe konstrukcje żelbetowe, widoczne są już wpływy modernizmu. Obok nich istnieją budowle neostylowe z elementami secesji - oschłej, masywnej, geometryzującej.

Więcej fotografiiPodwale 37-38
Jedno ze skrzydeł domu handlowego Martina Schneidera. Data powstania: 1908 rok. Projektant: berlińska spółka Höniger & Sedelmayr... więcej
Więcej fotografiiPrusa 53-55
Gmach przy ulicy Bolesława Prusa, w którym mieści się Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej, zbudowano w latach 1902-1904 jako wspólną siedzibę Szkoły Rzemiosł Budowlanych i Wyższej Szkoły Budowy Maszyn... więcej
Więcej fotografiiRuska 3-4
Dawniej dom handlowy "Gottstein". Zbudowany w latach 1900-1902. Projektantem był mistrz murarski Max Kessel, właściciel działki... więcej
Więcej fotografiiRuska 6-7
Dawniej dom handlowo-mieszkalny Wilhelma Kijnasta. Projektantem był mistrz murarski Georg Francke... więcej
Więcej fotografiiRuska 11-12
Dawny dom handlowy "Max Goldstein" powstał w 1907 roku. Architekt: Richard Mohr... więcej
Więcej fotografiiRuska 51
Dawniej pasaż handlowy "Niepoldshof" zaprojektowany przez spółkę Schlesinger & Benedickt. Rok budowy: 1904... więcej
Więcej fotografiiRynek 1/ św. Mikołaja 81
Dawny dom handlowy firmy Ludwig Wittemberg & Co. Rok budowy:1907. Projektantem był wrocławski architekt Hermann Wahlich... więcej
Więcej fotografiiRynek 25
Dawny dom handlowy firmy Stein i Koslowsky. Data powstania: 1906 rok. Projektant: Alvin Wedemann... więcej
Więcej fotografiiRynek 31-32
Dawny dom towarowy braci Barasch zbudowany według projektu Georga Schneidera w 1905 roku. Przebudowany w 1929 roku w taki sposób, że w znacznym stopniu zatracił cechy secesyjne... więcej
Więcej fotografiiRzeźnicza 26-27/św. Mikołaja 65-68
Dawniej dom handlu hurtowego "Victoria" Georga Hartera, który był jednocześnie projektantem i inwestorem. Data powstania: ok. 1900 roku... więcej
Więcej fotografiiRzeźnicza 32-33
Dawniej dom handlu hurtowego firmy Schlesinger & Grünbaum. Powstał w roku 1901 według projektu Leo Schlesingera, który inspirował się domem handlowym Tiedemanna w Berlinie... więcej
Więcej fotografiiŚwidnicka 17-19
Dawny dom handlowy firmy Modehaus M. Gerstel. Powstał między rokiem 1905 a 1912. Projekt: Alvin Wedemann... więcej
Więcej fotografiiTamka 2
Dawniej siedziba Śląskiego Towarzystwa Kultury Ojczyźnianej, obecnie Instytutu Biochemii UW. Zbudowana w latach 1906-1908 według projektu berlińskiego architekta Rudolpha Zahna... więcej
Więcej fotografiipl. Teatralny 5
Ten pawilon mieścił pierwotnie palarnię kawy Ottona Stieblera i był pierwszą secesyjną budowlą we Wrocławiu. Jakoś tak wygląda jakby żywcem przeniesiony z Wiednia... więcej

Wrocław jest ogromnym miastem, w którym znajdziemy również wiele secesyjnych kamienic. Secesja zaznaczyła się w nich jednak głównie w sferze ornamentyki, nie konstrukcji. Zresztą tak jak i w innych miastach w Polsce.

Więcej fotografiiKleczkowska 11
Atutem tej kamienicy są ładne obramienia okien wykorzystujące motywy roślinne... więcej
Więcej fotografiiKościuszki 142
Ten obiekt z 1903 roku z daleka wygląda na historyzujący, m.in. ze względu na pseudogotycki portal wejściowy. Ale po bliższym przyjrzeniu się okazuje się, że zwieńczenie portalu to typowo secesyjny motyw kwiatowy... więcej
Więcej fotografiiKościuszki 173
Odnowiona kamienica ma elewację w części wykończoną cegłą, a w części tynkowaną. Wyjątkowo ładne są stylizowane kwiaty zamknięte w dwóch pionowych płaszczyznach dekoracyjnych wyróżnionych w fasadzie... więcej
Więcej fotografiiKrupnicza 10
Budowę tego budynku z przeznaczeniem na dom mieszkalny i handlowy rozpoczęto w 1900 roku... więcej
Więcej fotografiiKuźnicza 29
Niewiele zostało (w każdym razie na zewnątrz) z dawnej świetności tego budynku: trochę witraży, ciekawe kształty okien na parterze... więcej
Więcej fotografiiNorwida 20
Kamienice Josepha Hanckego (tę i sąsiednią przy Norwida 22) zaprojektował Fritz Engel. Budowę rozpoczęto w 1903 roku... więcej
Więcej fotografiiNorwida 22
Pod tym adresem stoi kamienica skromniejsza i wyraźnie historyzująca. Ozdobiona jest jednak delikatnymi secesyjnymi ornamentami roślinnymi... więcej
Więcej fotografiiPrądzyńskiego 13
Ta kamienica z roku 1904 została zaprojektowana dla aptekarza Georga Hallmanna przez Maxa Kiehnela. Choć niezbyt harmonijna, ma wiele rysów secesyjnych... więcej
Więcej fotografiiPrzeskok 4
Kamienicę tę, oprócz niesymetrycznej fasady - z jednej strony wyższej i inaczej zwieńczonej oraz do połowy wykończonej cegłą, a od połowy tynkowanej, zdobią secesyjne ornamenty... więcej
Więcej fotografiiPrzeskok 6
Wśród ornamentów zdobiących sąsiednią kamienicę znajdziemy motywy roślinne i główki kobiece. Podobnie ukształtowane jak na kamienicy przy Przeskok 4... więcej
Więcej fotografiiŚwiętokrzyska 57/Prusa 5
W tym miejscu stoi ogromna świeżo odnowiona kamienica, tzw. okrągła - jeden z bardziej znaczących obiektów wrocławskiej secesji. W 1902 roku zaprojektował ją Wilhelm Heller... więcej
Więcej fotografiiWięzienna 16
Kamienica zbudowana w roku 1903. Secesyjne są ornamenty roślinne nad- i podokienne oraz wstęgowaty motyw wieńczący okna ostatniego piętra... więcej
Więcej fotografiiWłodkowica 5
W kamienicy tej, należącej do gminy żydowskiej, znajduje się brama wjazdowa do synagogi "Pod Białym Bocianem"... więcej

Wrocławskie środowisko artystyczne przełomu wieków skupiało się wokół dwóch miejsc: Królewskiej Szkoły Sztuki i Rzemiosła Artystycznego oraz willi Neisserów. Dyrektorem Królewskiej Szkoły Sztuki i Rzemiosła Artystycznego został w 1903 roku Hans Poelzig, architekt wczesnego modernizmu, niewolny od wpływów Arts & Crafts i secesji. Pracowali w niej m.in. członek "Secesji Monachijskiej", malarz i projektant Max Wislicenus oraz zaczynająca od secesji twórczyni tkanin artystycznych Wanda Bibrowicz.
Willa małżeństwa Neisserów, miłośników, kolekcjonerów i mecenasów sztuki, była miejscem szczególnym. Secesyjne wnętrza willi - dzieło malarzy - braci Fritza Erlera i Ericha Erlera - opisane zostały w 1901 roku w periodyku Deutsche Kunst und Dekoration jako pierwsze na terenie Niemiec wnętrza secesyjne zaprojektowane do mieszkania, a nie na wystawę. Niestety nie przetrwały wojny.

cdn.



Literatura: Atlas architektury Wrocławia, t. 1, red. i oprac. J. Harasimowicz, Wrocław 1997
M. Drozdowska, Geneza i rozwój wrocławskiej architektury secesyjnej na tle wybranych nurtów stylistycznych (publikacja w portalu www.sztuka.net)
L. Szurkowski, B. Banaś, Secesja w architekturze Wrocławia, Wrocław 2009