Stanisław Wyspiański
Macierzyństwo, 1905
Muzeum Narodowe w Krakowie

"Zlaicyzowaną trawestacją motywu Madonny z Dzieciątkiem stał się pastel Wyspiańskiego Macierzyństwo. Obraz przedstawia żonę Wyspiańskiego, Teofilę Pytko, karmiącą piersią syna Stasia oraz przyglądającą się im Helenkę, córkę artysty, ujętą dwukrotnie, en face i z profilu. Rodzinę chroni przed ingerencją zewnętrznego świata zielona ściana wyimaginowanego hortus conclusus. Podwójny portret Heleny intensyfikuje emanujące z obrazu uczucie rodzicielskiej miłości. Rozkwitłe geranium w tle, haftowany w fuksje kaftan Teofili, abstrakcyjny deseń na sukience Heleny i jej złociste kokardy tworzą typowo secesyjne zagęszczenie ornamentów podnosząc dekoracyjne walory kompozycji. Radykalne zawężenie przestrzeni obrazowej i koncentracja kompozycyjnych elementów wokół główki dziecka sprawiają, iż zwykłe zdarzenie z życia rodziny przeobraża się w symboliczne wyobrażenie miłości - ukrytej wśród kwiatów ponadczasowej enklawy czułości, ufności i spokoju" - tak interpretuje prezentowany obraz Irena Kossowska na stronach portalu www.culture.pl.