e FRANCJI bliskie secesji tendencje stosunkowo wcześnie ujawniły się w malarstwie. Paul Gauguin i artyści z jego otoczenia (czyli tzw. szkoła z Pont-Aven) począwszy od ok. 1888 roku malowali, używając płaskich plam czystego koloru, obrzeżonych linearnym konturem. Podobnymi środkami wyrazu posługiwali się działający w tym samym okresie w Paryżu nabiści (Maurice Denis, Paul Sérusier, Pierre Bonnard i in.). Ci ostatni podstaw dla swych poczynań poszukiwali, jak artyści angielscy, w średniowieczu i sztuce japońskiej. Także wzorem artystów angielskich działali w wielu dziedzinach sztuki użytkowej - malarstwie ściennym, tkaninie, witrażu, ilustracji książkowej, wreszcie plakacie.

Plakat zresztą to była specjalność ośrodka paryskiego. Wypowiadali się w tej technice m.in. Eugene Grasset, Jules Chéret (już w latach 70. XIX wieku tworzący pod wpływem Morrisa i Crane'a lub bezpośrednio sztuki średniowiecznej i japońskiej), Henri de Toulouse-Lautrec i artysta jednoznacznie kojarzony z secesją, Czech Alfons Mucha. Głównym tematem jego dzieł były kobiety z bujnymi, długimi włosami, spływającymi im na plecy i ramiona miękkimi liniami.

W Paryżu oraz w Nancy znajdowały się bardzo prężne ośrodki rzemiosła artystycznego. W Paryżu działał René Lalique, tworzący cacka biżuteryjne i nie tylko z bardzo różnych materiałów, np. emalii, szkła czy rogu. Nancy zasłynęło za sprawą wielkiego Émile'a Gallégo, artysty, który ze szkła tworzył formy roślinne i zwierzęce, stosując nowatorskie metody obróbki tego materiału. Gallé projektował także meble, ale w tej dziedzinie miał już równych sobie, np. Louisa Majorelle'a w Nancy i Hectora Guimarda w Paryżu.

We Francji, owszem, znane były opisane wcześniej dokonania twórców angielskich i belgijskich. Ale tak naprawdę secesja francuska zachowała w zakresie rzemiosła pewną odrębność od nich; wykształciła natomiast związek z rodzimym stylem wieku XVIII - stylem rokokowym. Secesyjna linia jest dłuższa i smuklejsza, ale jednocześnie kręta - jak linia rokokowa. Podstawą wspólnoty okazało się także upodobanie do motywów roślinnych i kultur orientalnych, jakie wykazywały i rokoko, i secesja.

Belgiem Victorem Hortą inspirował się natomiast niewątpliwie architekt Hector Guimard, tworząc ok. roku 1900 stacje paryskiego metra i inne swoje dzieła - obiekty, w których zastosował nowoczesne konstrukcje z żelaza i szkła. Zarówno Paryż, jak i Nancy stały się ważnymi ośrodkami budownictwa w stylu secesyjnym.

Dzieła większości wymienionych wyżej artystów można w Paryżu podziwiać oczywiście w Musée d'Orsay, a rzemiosło artystyczne także w Musée des Arts Décoratifs przy rue de Rivoli 107 i w Musée Carnavalet przy rue de Sévigné 23. Muzeum Art Nouveau w Nancy mieści się przy rue de Sergent Blandan 36-38. W Nancy można także zwiedzać willę Louisa Majorelle'a, przy rue de Louis Majorelle 1.

Pod wpływem francuskiego Art Nouveau pozostawała PORTUGALIA - polecamy relację z naszej do niej podróży.

Bliżej angielskich protoplastów niż Francuzi byli w swych dokonaniach Szkoci, "Czwórka z Glasgow"... dalej